Kinh tế tư nhân Việt Nam: Vượt “cơn khát” vốn, đón “tín hiệu vàng” từ thị trường quốc tế
Bất chấp “cơn gió ngược” từ bất định toàn cầu, kinh tế Việt Nam tiếp tục là điểm sáng tăng trưởng bền bỉ, minh chứng qua con số 8,2% trong quý 3. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tầm nhìn 2045 tham vọng, việc chỉ dựa vào động lực truyền thống là không đủ. Kỷ nguyên mới đòi hỏi sức mạnh nội tại, với khu vực kinh tế tư nhân là động lực trụ cột. Theo ông Tim Evans, Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam, thách thức lớn nhất hiện nay chính là khai thông “huyết mạch” vốn, tạo bệ phóng cho doanh nghiệp cất cánh.
4 trụ cột chiến lược củng cố sức mạnh nội tại
Để duy trì đà tăng trưởng và chuyển đổi sang mô hình kinh tế dựa trên giá trị gia tăng, các chuyên gia nhận định Việt Nam đang tập trung vào bốn trụ cột chiến lược dài hạn:
- Chuyển đổi số & Đổi mới công nghệ: Chìa khóa vàng để vượt “bẫy thu nhập trung bình”, hướng tới mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2030 khi các động lực truyền thống dần tới hạn.
- Hội nhập quốc tế sâu rộng: Củng cố vị thế qua các FTA và đối tác chiến lược, không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn thu hút FDI chất lượng cao.
- Hoàn thiện thể chế & Khung pháp lý: Tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng theo chuẩn mực quốc tế – đây là nền tảng để thu hút và phát huy mọi nguồn lực đầu tư.
- Phát triển kinh tế tư nhân: Được xác định là động lực quan trọng nhất, Chính phủ đang tập trung tháo gỡ rào cản về vốn, đất đai và thúc đẩy R&D để đưa khu vực này trở thành trụ cột nền kinh tế.
“Huyết mạch” vốn: Yếu tố sống còn cho doanh nghiệp tư nhân
Một môi trường kinh doanh thuận lợi là cần thiết, nhưng chưa đủ. Ông Tim Evans nhấn mạnh rằng yếu tố “sống còn” đối với khu vực tư nhân chính là khả năng tiếp cận nguồn vốn bền vững.
Hiện tại, tín dụng ngân hàng vẫn là kênh dẫn vốn chủ đạo. Tuy nhiên, nhu cầu vốn ngày càng “nóng” đòi hỏi phải đa dạng hóa kênh huy động. Điều này đặt ra yêu cầu kép cho cả doanh nghiệp và nhà quản lý vĩ mô.
Về phía doanh nghiệp: Nâng cấp để “hút” vốn ngoại
Để vươn ra biển lớn, doanh nghiệp phải chủ động “nâng cấp” mình. Đây không chỉ là việc xây dựng nền tảng tài chính minh bạch, tuân thủ chuẩn mực báo cáo quốc tế, mà còn là áp dụng các thông lệ bền vững (ESG). Đây chính là “ngôn ngữ chung” và là yếu tố then chốt để hấp dẫn các nhà đầu tư toàn cầu.
Về phía vĩ mô: Mở rộng kết nối thị trường vốn quốc tế
Song song đó, Việt Nam cần sớm hoàn thiện thị trường vốn, tăng cường kết nối với các trung tâm tài chính quốc tế và thúc đẩy hợp tác với các định chế tài chính toàn cầu để đa dạng hóa nguồn vốn cho nền kinh tế.
“Tín hiệu vàng” mở lối cho dòng vốn ngoại vào Việt Nam
May mắn thay, những tín hiệu tích cực cho “huyết mạch” vốn đang xuất hiện rõ nét, mở ra cơ hội lịch sử cho doanh nghiệp trong nước.
Cú hích từ nâng hạng thị trường
Quyết định của FTSE Russell nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi thứ cấp (dự kiến từ tháng 9/2026) được xem là cột mốc lịch sử. Sự kiện này dự báo sẽ mở ra một dòng vốn ngoại quy mô lớn, ước tính từ 1,5-3 tỷ USD từ các quỹ thụ động và 1,9-7,4 tỷ USD từ các quỹ chủ động, “bơm” một lượng vốn đáng kể vào thị trường.
Hành lang pháp lý cho Trung tâm Tài chính Quốc tế
Nghị quyết 222/2025/QH15 (hiệu lực từ 1/9/2025) không chỉ là bước chuyển chính sách, mà còn mở ra một hành lang pháp lý thông thoáng. Đáng chú ý, việc cho phép các công ty thành viên của trung tâm tự do đầu tư với nhà đầu tư nước ngoài đồng nghĩa doanh nghiệp có thể huy động vốn quốc tế trực tiếp, gỡ bỏ các rào cản sở hữu phức tạp.
Kết luận:
Để hiện thực hóa tầm nhìn 2045, việc xây dựng một khu vực kinh tế tư nhân mạnh mẽ, tự chủ là bước đi chiến lược. Vượt qua “bài toán” vốn không chỉ là nhiệm vụ của riêng doanh nghiệp mà cần sự cộng hưởng từ cải cách thể chế và kết nối chủ động với thị trường tài chính toàn cầu. Với những “tín hiệu vàng” gần đây, “huyết mạch” vốn đang dần được khai thông, tạo bệ phóng vững chắc cho doanh nghiệp Việt Nam vươn mình.
Nguồn tham khảo: VNeconomy
Minh bạch – nhất quán – hợp tác: 3 “chân kiềng” cho tham vọng trở thành Trung tâm Tài chính Quốc tế của Việt Nam
Với nền tảng kinh tế năng động và sức hút vốn FDI ấn tượng, tham vọng trở thành trung tâm tài chính quốc tế (IFC) của Việt Nam đang rõ ràng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, thách thức then chốt là giải được bài toán “song đề”: vừa thúc đẩy đổi mới vượt bậc, vừa duy trì ổn định vĩ mô.
Theo chuyên gia từ HSBC, đúc kết từ kinh nghiệm quốc tế, lộ trình thành công không thể tách rời 3 trụ cột cốt lõi: Minh bạch, Nhất quán và Hợp tác.
Thách thức cốt lõi: Cân bằng giữa đổi mới và ổn định
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để kiến tạo một hệ sinh thái tài chính thúc đẩy đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo tăng trưởng dài hạn, tuy nhiên, bài toán khó nhất là tìm ra điểm cân bằng. Một trung tâm “đổi mới cao nhưng ổn định thấp” có thể tạo ra bong bóng đầu cơ và nhanh chóng làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư. Dựa trên kinh nghiệm quốc tế, ông Phil Wright, Giám đốc cấp cao Khối nghiệp vụ ngân hàng tại HSBC Việt Nam, đã chỉ ra ba trụ cột then chốt để hiện thực hóa tầm nhìn này, cụ thể:
1. Minh bạch để xây dựng niềm tin (Mô hình ‘Sandbox’ từ Anh Quốc)
Niềm tin là nền tảng và vương quốc Anh chính là ví dụ điển hình khi triển khai khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox) đầu tiên vào năm 2016. Cơ chế này tạo ra một không gian an toàn cho các công ty Fintech thử nghiệm sản phẩm mới dưới sự giám sát chặt chẽ.
- Hiệu quả: Startup nắm rõ quy định, cơ quan quản lý hiểu sâu về công nghệ mới, và nhà đầu tư tự tin hơn. Nghiên cứu cho thấy doanh nghiệp trong Sandbox huy động vốn cao hơn 50%.
- Bài học cho Việt Nam: Áp dụng mô hình Sandbox sẽ là một thông điệp mạnh mẽ, khẳng định Việt Nam khuyến khích đổi mới trong một khuôn khổ pháp lý an toàn.
2. Nhất quán để mở rộng quy mô (Bài học từ Singapore)
Nếu minh bạch tạo niềm tin ban đầu, thì sự nhất quán trong chính sách là “chìa khóa” để đổi mới có thể mở rộng quy mô. Singapore đã chứng minh điều này qua Dự án Guardian (thử nghiệm token hóa thị trường vốn).
Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) không dừng ở thử nghiệm đơn lẻ mà liên tục mở rộng, hoàn thiện tiêu chuẩn theo từng giai đoạn. Cách tiếp cận ổn định này giúp cộng đồng đổi mới và nhà đầu tư tin cậy vào sự phát triển an toàn, bền vững của thị trường.
3. Hợp tác để kiến tạo hệ sinh thái (Thành công của Hồng Kông)
Đổi mới không thể phát triển như những “ốc đảo” mà cần một hệ sinh thái tương hỗ. Hồng Kông đã thành công với mô hình Cyberport và Công viên Khoa học – Công nghệ, nơi quy tụ startup, tập đoàn, nhà đầu tư và ngân hàng. Môi trường này cung cấp vốn, tư vấn và ươm tạo, giúp ý tưởng nhanh chóng được thương mại hóa.
Bài học cho Việt Nam: Việt Nam có cơ hội lớn để xây dựng các cụm tương tự, kết nối chặt chẽ Fintech, ngân hàng truyền thống, nhà đầu tư và trường đại học. Đây sẽ là nơi hình thành kho ý tưởng và nhân tài cho IFC tương lai.
Nền tảng bắt buộc: Tiêu chuẩn quốc tế và nguồn nhân lực
Bên cạnh ba trụ cột trên, HSBC nhấn mạnh hai yếu tố nền tảng không thể thiếu:
- Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: Một IFC phải “nói chung ngôn ngữ” với toàn cầu. Việt Nam cần áp dụng các khung pháp lý được quốc tế công nhận về phòng chống rửa tiền (AML), an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu. Đây là điều kiện tiên quyết để thu hút các doanh nghiệp và nhà đầu tư đa quốc gia.
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Một trung tâm tài chính không thể vận hành nếu thiếu nhân tài. Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ vào đào tạo kỹ năng (phân tích dữ liệu, an ninh mạng, quản trị rủi ro) song song với chính sách thu hút chuyên gia quốc tế.
3 trụ cột then chốt “Học” từ kinh nghiệm quốc tế
Ông Phil Wright nhận định: “Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng. Khi lồng ghép minh bạch, nhất quán và hợp tác vào nền tảng IFC, Việt Nam có thể hình thành không chỉ một điểm đến tài chính, mà còn là trung tâm đổi mới sáng tạo kết nối châu Á với thế giới.”
Hành trình này đòi hỏi tầm nhìn chiến lược và sự hợp tác công – tư bền bỉ. Nhưng phần thưởng là một môi trường “đổi mới cao, ổn định cao” – nền tảng vững chắc mang lại sự thịnh vượng, thu hút vốn đầu tư, nuôi dưỡng các startup kỳ lân và tạo sức bật dài hạn cho toàn bộ nền kinh tế.
